Skip to main content

Posts

Recent posts

कक्षा१२ एकाइ ४ पाठ १वर्तमान विश्वका सामाजिक विविधता र विशेसता

 कक्षा१२ एकाइ ४ पाठ १वर्तमान विश्वका सामाजिक विविधता र विशेसता  1. सामाजिक विविधता भनेको के हो? समाजमा विभिन्न जाति, धर्म, भाषा, संस्कृति, र परम्पराहरूको सहअस्तित्वलाई सामाजिक विविधता भनिन्छ। 2. ग्लोबलाइजेशन के हो? विश्वभरिका देशहरू बीच आर्थिक, सांस्कृतिक, र राजनीतिक सम्बन्धहरूको वृद्धि प्रक्रियालाई ग्लोबलाइजेशन भनिन्छ। 3. सांस्कृतिक एकरूपता के हो? विभिन्न संस्कृतिहरू बीच समानता र समायोजनको प्रक्रियालाई सांस्कृतिक एकरूपता भनिन्छ। 4. धार्मिक सहिष्णुता किन आवश्यक छ? धार्मिक सहिष्णुताले समाजमा शान्ति, सद्भाव, र एकताको स्थापना गर्न मद्दत गर्छ। 5. जातीय संघर्ष के हो? विभिन्न जातीय समूहहरू बीच उत्पन्न हुने विवाद र द्वन्द्वलाई जातीय संघर्ष भनिन्छ। 6. सामाजिक समावेशीकरण के हो? सबै सामाजिक समूहहरूको समान सहभागिता र अवसर सुनिश्चित गर्ने प्रक्रियालाई सामाजिक समावेशीकरण भनिन्छ। छोटो उत्तर दिनुहोस सामाजिक विविधता भन्नाले के बुझिन्छ? सामाजिक विविधताको महत्व ५ बुद्धामा चर्चा गर्नुहोस्। सामाजिक विविधता भन्नाले समाजमा रहेका विभिन्न जाति, भाषा, धर्म, संस्कृति, परम्परा, र जीवनशैलीहरूको सहअस्तित्...

कक्षा१२ एकाइ ४ पाठ २ सामाजिक सम्वन्धको विकास र सामाजिक अन्तरनिर्भता

 कक्षा१२ एकाइ ४ पाठ २ सामाजिक सम्वन्धको विकास र सामाजिक अन्तरनिर्भता 1. सामाजिक सम्बन्ध के हो? व्यक्तिहरू बीचको अन्तर्क्रिया र सम्बन्धलाई सामाजिक सम्बन्ध भनिन्छ। 2. सामाजिक सम्बन्धको विकास कसरी हुन्छ? सामाजिक सम्बन्धहरू व्यक्तिहरू बीचको अन्तर्क्रिया, सहयोग, र समझदारीबाट विकास हुन्छन्। 3. सामाजिक अन्तरनिर्भरता के हो? समाजका सदस्यहरू एकअर्कामा निर्भर रहने अवस्थालाई सामाजिक अन्तरनिर्भरता भनिन्छ। 4. सामाजिक अन्तरनिर्भरता किन आवश्यक छ? यसले समाजमा सहयोग, समझदारी, र एकता बढाउँछ। 5. सामाजिक सम्बन्धको उदाहरण दिनुहोस्। परिवार, साथीभाई, र सहकर्मीहरू बीचको सम्बन्ध। 6. सामाजिक अन्तरनिर्भरताको उदाहरण के हो? कृषकले अन्न उत्पादन गर्छन्, जसलाई उपभोक्ताहरूले उपभोग गर्छन्। 7. सामाजिक सम्बन्ध र अन्तरनिर्भरता बीचको सम्बन्ध के हो? दुवै एकअर्कामा आधारित छन्; सम्बन्धले अन्तरनिर्भरता बढाउँछ, र अन्तरनिर्भरता सम्बन्धलाई मजबुत बनाउँछ। 8. सामाजिक सम्बन्धको विकासमा सञ्चारको भूमिका के हो? प्रभावकारी सञ्चारले समझदारी र विश्वास बढाई सम्बन्धलाई मजबुत बनाउँछ। गार्हपत्य,आहवनिय,र विदथ भन्नाले के बुझिन्छ?  गार्हप...

कक्षा १२ एकाइ ४ पाठ ३ जीवन दर्शन सामाजिक मुल्य मान्यता र सामाजिक ब्यावहार

  कक्षा १२ एकाइ ४ पाठ ३ जीवन दर्शन सामाजिक मुल्य मान्यता र सामाजिक ब्यावहार ओटा अति छोटो प्रस्न 1. प्रश्न: दर्शन भन्नाले के बुझिन्छ? उत्तर: प्रकृति, ईश्वर, ज्ञान, विज्ञान, वस्तु, जीवन र चेतनाका सम्बन्धमा विवेचना तथा विश्लेषण गर्ने विद्या।  2. प्रश्न: विश्वदृष्टिकोण भन्नाले के बुझिन्छ? उत्तर: विश्व वा जगतको अवलोकन र विश्लेषण गरी बनाइएको धारणा।  3. प्रश्न: दर्शनको मुख्य क्षेत्रहरू कुन-कुन हुन्? उत्तर: तत्वज्ञान, ज्ञानमीमांसा, सत्वमीमांसा, तर्कशास्त्र, नीतिशास्त्र, सौन्दर्यमीमांसा।  4. प्रश्न: दर्शनको अध्ययनले के-कस्ता क्षमता विकास गर्छ? उत्तर: तथ्यको पहिचान, तर्कको प्रयोग, समालोचनात्मक विचार गर्ने क्षमता।  5. प्रश्न: दर्शनको अध्ययन किन आवश्यक छ? उत्तर: जीवनका उद्देश्य, कर्तव्य र लक्ष्यबारे स्पष्टता ल्याउन।  6. प्रश्न: दर्शनले दैनिक जीवनमा के प्रदान गर्छ? उत्तर: सुसूचित निर्णय गर्ने क्षमता र नैतिक मार्गदर्शन।  7. प्रश्न: समतामूलक दृष्टिकोण भन्नाले के बुझिन्छ? उत्तर: व्यक्ति वा समुदायलाई भेदभाव नगरी समान दृष्टिले हेर्ने दृष्टिकोण।  8. प्रश्न: दर्शनको ...

कक्षा १२ एकाइ ४ पाठ ४ दैनक जीवनमा दर्शनको उपयोगिता

 कक्षा १२ एकाइ ४ पाठ ४ दैनक जीवनमा दर्शनको उपयोगिता 1. प्रश्न: दर्शन भनेको के हो? उत्तर: जीवन र जगत तथा चेतनाको गहिरो अध्ययन गर्ने विधा दर्शन हो। 2. प्रश्न: दैनिक जीवनमा दर्शनको मुख्य उपयोगिता के हो? उत्तर: नैतिक मूल्य र आत्मचिन्तनमार्फत निर्णयमा मार्गदर्शन गर्नु हो। 3. प्रश्न: दर्शनले मानसिक शान्ति कसरी प्रदान गर्छ? उत्तर: आत्मज्ञान र विचारको सम्यक् विवेचनबाट मानसिक शान्ति प्रदान गर्छ। 4. प्रश्न: दर्शनले सही र गलतको भेद कसरी स्पष्ट गर्छ? उत्तर: दर्शनले नैतिक मूल्य र तर्कको सहायताले सही र गलत  स्पष्ट गर्दछ। 5. प्रश्न: दर्शनले सामाजिक व्यवहारमा कस्तो प्रभाव पार्छ? उत्तर: दर्शनले सामाजिक व्यवहारमा समावेशी दृष्टिकोण र सहिष्णुतालाई प्रोत्साहित गरेर प्रभाव पार्छ। छोटो उत्तर दिनुहोस  दर्शन बैज्ञानिक साधनको प्रयोगात्मक विद्या पनि हो, कसरी? कारण उल्लेख गर्नुहोस् 1. तर्क र विश्लेषण: दर्शनमा तर्क, तथ्य जाँच, र विश्लेषणात्मक सोच प्रयोग हुन्छ, जसरी विज्ञानमा प्रयोगशाला परीक्षण वा अवलोकन गरिन्छ। 2. परिकल्पना निर्माण: कुनै दर्शनिक सिद्धान्त अघि सार्दा प्रारम्भिक परिकल्पना बनाइन्छ, जुन ...

कक्षा १२ एकाइ ४ पाठ ५ समुदाएमा आएका परिवर्तन र समाजिक रुपान्तरण

 कक्षा १२ एकाइ ४ पाठ ५ समुदाएमा आएका परिवर्तन र समाजिक रुपान्तरण  1. प्रश्न: सामाजिक रुपान्तरण भन्नाले के बुझिन्छ? उत्तर: समाजका संरचना, मूल्य, मान्यता र व्यवहारमा आउने क्रमिक वा आकस्मिक परिवर्तन। 2. प्रश्न: सामाजिक रुपान्तरण किन आवश्यक छ? उत्तर: सामाजिक न्याय, समानता, प्रगति र समावेशीता सुनिश्चित गर्न। 3. प्रश्न: सामाजिक परिवर्तनका मुख्य कारणहरू के-के हुन्? उत्तर: शिक्षा, प्रविधि, आर्थिक गतिविधि, जनचेतना, कानुनी व्यवस्था, र राजनीतिक परिवर्तन। 4. प्रश्न: सामाजिक रुपान्तरणका सकारात्मक प्रभावहरू के हुन्? उत्तर: समान अवसर, मानव अधिकारको संरक्षण, आर्थिक विकास, र सामाजिक न्याय। 5. प्रश्न: सामाजिक रुपान्तरणका नकारात्मक असरहरू के हुन सक्छन्? उत्तर: सांस्कृतिक मूल्यहरूको क्षति, पारम्परिक सीपको उपेक्षा, र सामाजिक द्वन्द्वको सम्भावना। 6. प्रश्न: प्रविधिगत विकासले सामाजिक रुपान्तरणमा कसरी सहयोग गर्छ? उत्तर: सञ्चार, शिक्षा र रोजगारीका अवसरहरू बढाएर; जागरुकता फैलाएर। 7. प्रश्न: सामाजिक रुपान्तरणमा युवा वर्गको भूमिका किन महत्त्वपूर्ण छ? उत्तर: युवा वर्ग नवप्रवर्तनशील, ऊर्जावान् र परिवर्तनका...

कक्षा १२ एकाइ ३ पाठ ६ संवेग व्यवस्थापन

 कक्षा १२ एकाइ ३ पाठ ६ संवेग व्यवस्थापन (क) संवेग भन्नाले के बुझिन्छ? उत्तर: संवेग भन्नाले मानिसमा उत्पन्न हुने विभिन्न प्रकारका भावनात्मक प्रतिक्रियाहरूलाई बुझिन्छ, जस्तै खुसी, दुःख, रिस, डर, आशा, उत्साह आदि। (ख) संवेग व्यवस्थापन भनेको के हो? उत्तर: संवेग व्यवस्थापन भनेको आफ्ना भावनाहरूलाई नियन्त्रण गर्ने, सकारात्मक रूपमा व्यक्त गर्ने, र उचित तरिकाले सम्हाल्ने प्रक्रिया हो। (ग) किशोरावस्थामा किन सहपाठी समूह महत्वपूर्ण हुन्छ? उत्तर: किशोरावस्थामा सहपाठी समूह महत्वपूर्ण हुन्छ किनभने यसले सामाजिक सीप, भावनात्मक समर्थन, आत्मविश्वास वृद्धि, तथा सकारात्मक र नकारात्मक व्यवहार सिक्ने अवसर प्रदान गर्छ। (घ) योगाभ्यासमा के के पर्दछन? उत्तर: योगाभ्यासमा ध्यान, प्राणायाम (साससम्बन्धी अभ्यास), शारीरिक व्यायाम (आसन), मानसिक सन्तुलन सुधार गर्ने प्रविधिहरू, र आत्मचेतना अभिवृद्धि गर्ने अभ्यासहरू पर्दछन्। (ङ) संवेग व्यवस्थापनका प्रमुख तत्वहरू के-के हुन्? उत्तर: आत्मचेतना, आत्मनियन्त्रण, सहानुभूति, सामाजिक सीप, र सकारात्मक सोच। (च) संवेग व्यवस्थापन किन आवश्यक  छ? उत्तर: यसले तनाव कम गर्छ, राम्रो...

कक्षा १२ एकाइ ३ पाठ ५

 कक्षा १२ एकाइ ३  पाठ ५ 1. प्रश्न: आत्मबोध भनेको के हो? उत्तर: आफ्ना विचार, भावना, र कार्यहरूलाई आफ्नै मूल्य र मान्यतासँग तुलना गरी मूल्याङ्कन गर्ने प्रक्रिया। 2. प्रश्न: आत्मबोधको दुई महत्त्व के-के हुन्? उत्तर: १) आफूलाई अरूको दृष्टिकोणबाट हेर्न मद्दत गर्छ। २) आफ्ना संवेगहरू नियन्त्रण गर्न सहयोग पुर्‍याउँछ। 3. प्रश्न: आत्ममूल्याङ्कन भन्नाले के बुझिन्छ? उत्तर: आफ्ना कार्य र तिनका परिणामलाई विश्लेषण गरी मूल्याङ्कन गर्ने प्रक्रिया। 4. प्रश्न: आत्मबोधका दुई तरिकाहरू के-के हुन्? उत्तर: १) ध्यान गर्ने। २) लेखन गर्ने। 5. प्रश्न: आत्ममूल्याङ्कनको महत्त्व के हो? उत्तर: आफ्ना कमीकमजोरी पहिचान गरी सुधार गर्न मद्दत गर्छ। 6. प्रश्न: आत्मबोधले व्यक्तित्व विकासमा कसरी सहयोग गर्छ? उत्तर: आत्मविश्वास बढाई र स्वतन्त्र चिन्तनको विकास गरी। 7. प्रश्न: आत्मबोध सिप विकास गर्न के गर्नुपर्छ? उत्तर: ध्यान, लेखन, र मनोमापन परीक्षणहरू अपनाउनुपर्छ। छोटो उत्तर दिनुहोस आत्मबोधका प्रकार र महत्व उल्लेख गर्नुहोस आत्मबोधका प्रकारहरू: 1. आन्तरिक आत्मबोध: आफ्नै भावना, विचार, र विश्वासहरूको गहिरो समझ। उदाहरणका ला...

कक्षा १२ एकाइ ३ पाठ ४ समानुभूति

 कक्षा १२ एकाइ ३ पाठ ४ समानुभूति 1. समानुभूतिको अर्थ के हो? अरूको भावनात्मक अवस्थालाई बुझ्ने र त्यसअनुसार प्रतिक्रिया जनाउने क्षमता। 2. समानुभूतिको सिपका दुई फाइदा लेख्नुहोस्। सामाजिक सम्बन्धहरू सुदृढ हुन्छन्। व्यक्तिगत र व्यावसायिक जीवनमा सफलतामा मद्दत पुग्छ। 3. संज्ञानात्मक समानुभूतिका दुई उदाहरण दिनुहोस्। अनुहार हेरेर खुशी वा दुःखी छुट्याउन सक्ने क्षमता। अरूको संवेगात्मक अनुभवलाई बुझ्ने क्षमता। 4. समानुभूतिका दुई तत्त्वहरू के-के हुन्? अरूलाई बुझ्ने क्षमता। अरूलाई विकसित पार्ने क्षमता। 5. समानुभूति सिप विकास गर्नका लागि दुई उपायहरू के हुन्? सक्रिय रूपमा अरूको कुरा सुन्ने। विविध दृष्टिकोणबाट सोच्ने अभ्यास गर्ने। 6. समानुभूतिका प्रकारहरू के-के हुन्? संज्ञानात्मक समानुभूति। संवेगात्मक समानुभूति। 7. समानुभूति सिपको अभावले के असर पर्न सक्छ? सामाजिक सम्बन्धहरू कमजोर हुन्छन्। व्यक्तिगत र व्यावसायिक जीवनमा कठिनाइहरू आउन सक्छन्। छोटो उत्तर लेख्नुहोस समानुभुति सिपको अर्थ लेखि यसका मुल तत्वहरु ब्याख्या गर्नुहोस समानुभूति भनेको अरू व्यक्तिहरूको भावनात्मक अवस्थालाई बुझ्ने, महसुस गर्ने र तदनुर...

कक्षा १२ एकाइ ३ पाठ ३ सिर्जनात्मक चिन्तन सिप

 कक्षा १२ एकाइ ३  पाठ ३ सिर्जनात्मक चिन्तन सिप   अति छोटो प्रस्न  1. सिर्जनात्मक चिन्तन भनेको के हो? कुनै पनि परिस्थिति वा परिदृश्यमा नयाँ विकल्पहरू सोच्नु र त्यसलाई वास्तविकतामा बदल्नु नै सिर्जनात्मक चिन्तन हो। 2. सिर्जनात्मक चिन्तन गर्ने व्यक्तिसँग हुने दुई विशेषताहरू लेख्नुहोस्। जिज्ञासु र खुलापनलाई बढावा दिन्छ। एउटै कामलाई पनि फरक सोच, ढङ्ग र तरिकाबाट गर्न मद्दत गर्छ। 3. सिर्जनात्मक चिन्तनको तयारी चरणमा के गरिन्छ? आवश्यक सामग्री व्यवस्था गरिन्छ, अनुसन्धान र मस्तिष्क मन्थन गरेर सबै विकल्पहरू विचार गरिन्छ, र अन्तमा ज्ञान र अनुभवका आधारमा योजना तयार गरिन्छ। 4. सिर्जनात्मक चिन्तनको अभ्यास गर्दा हुने एक फाइदा लेख्नुहोस्। समस्याहरूको बहुआयामिक समाधान पत्ता लगाउन सहयोग गर्छ। 5. सिर्जनात्मक चिन्तनका दुइ विशेषता लेख्नुहोस। जिज्ञासु र खुलापनलाई बढावा दिन्छ। सोचाइ र चिन्तनमा विविधता ल्याउँछ। 6. सिर्जनात्मक चिन्तन प्रक्रियाका पाँच चरणहरू के-के हुन्? तयारी चरण, विकास चरण, पूर्दाप्ति चरण, मूल्याङ्कन चरण, र प्रमाणीकरण चरण। 7. सिर्जनात्मक चिन्तनको तयारी चरणमा के गरिन्छ? आवश...

एकाइ ३ कक्षा१२ पाठ २ समालोचनात्मक चिन्तन सिप

 एकाइ ३ कक्षा१२ पाठ २ समालोचनात्मक चिन्तन सिप अति छोटो प्रस्न 1. समालोचनात्मक चिन्तन भनेको के हो? कुनै विषयवस्तु वा कुराको राम्रा तथा नराम्रा पक्षहरूको निष्पक्षताका साथ मूल्याङ्कन गर्ने कार्य समालोचनात्मक चिन्तन हो।  2. समालोचनात्मक चिन्तनमा प्रयोग हुने सिपहरू के-के हुन्? विश्लेषण, अर्थ निर्माण, निष्कर्ष अनुमान, व्याख्या, आत्मनियमन, खुला सोचाइ, समस्या समाधान।  3. विश्लेषण सिप भनेको के हो? कुनै घटना, समस्या वा मुद्दासँग सम्बन्धित सूचना र तथ्याङ्क सङ्कलन गरी तिनीहरूको प्रभाव वा नतिजाबारे विचार गर्ने सिप।  4. आत्मआलोचना सिपको उद्देश्य के हो? आफ्ना सबल पक्ष र कमजोर पक्ष पहिचान गरी भविष्यमा कमजोरी सच्याई आफूलाई सबल र सफल बनाउन सहयोग गर्नु।  5. आत्मआलोचना र स्वरूपान्तरणबीचको सम्बन्ध के हो? आत्मआलोचनाले आफ्ना कमजोरीहरू पहिचान गर्न सहयोग गर्छ, जसको आधारमा स्वरूपान्तरणद्वारा ती कमजोरीहरू सुधार गरी व्यक्तिले आफूमा परिवर्तन ल्याउँछ।  6. समालोचनात्मक चिन्तनको महत्त्व के हो? यो कुनै मुद्दा वा समस्याको वास्तविक निष्कर्षमा पुग्न, सान्दर्भिक तथ्य र प्रमाणहरू समेट्न, सबै सर...

कक्षा १२, एकाइ ३, पाठ १ "जीवनोपयोगी सिपको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि, वर्गीकरण र अभ्यास"

  कक्षा १२, एकाइ ३, पाठ १ "जीवनोपयोगी सिपको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि, वर्गीकरण र अभ्यास"  अति छोटो प्रश्न 1. प्रश्न: जीवनोपयोगी सिप विद्यालय शिक्षामा औपचारिक रूपमा कहिलेदेखि सुरु भएको हो? उत्तर: सन् २००० मा सेनेगलको राजधानी डकारमा। 2. प्रश्न: विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनका अनुसार जीवनोपयोगी सिपहरू कति समूहमा वर्गीकृत गरिएका छन्? उत्तर: तीन समूहमा: आत्मबोध सिप, अन्तरवैयक्तिक सिप, र सोचाइ सिप। 3. प्रश्न: समस्या समाधान सिप जीवनोपयोगी सिपको कुन समूहमा पर्छ? उत्तर: सोचाइ सिप समूहमा। 4. प्रश्न: अन्तरवैयक्तिक सिपअन्तर्गत पर्ने कुनै दुई सिपहरू उल्लेख गर्नुहोस्। उत्तर: समानुभूति र सम्बन्ध व्यवस्थापन। 5. प्रश्न: आत्मबोध सिपले केमा सहयोग पुर्‍याउँछ? उत्तर: व्यक्तिको जीवनलाई व्यवस्थित बनाउन। 6. प्रश्न: जीवनोपयोगी सिप सिक्नाले व्यक्तिमा केको विकास हुन्छ? उत्तर: सकारात्मक सोच र तनाव व्यवस्थापन क्षमताको। 7. प्रश्न: सोचाइ सिपले व्यक्तिलाई केमा सघाउँछ? उत्तर: दिमागलाई सही तरिकाले परिचालन गर्न। ८. स्वसचेतना सिपअन्तर्गत पर्ने कुनै दुईवटा जीवनोपयोगी सिपहरू उल्लेख गर्नुहोस्। उत्तर: आत्मबोध (Self-awareness) आ...

कक्षा १२, एकाइ २, पाठ ९ "शाब्दिक जानकारीलाई प्रस्तुत गर्ने तरिका"

 कक्षा १२, एकाइ २, पाठ ९ "शाब्दिक जानकारीलाई प्रस्तुत गर्ने तरिका" 1. प्रश्न: प्राविधिक शब्दको परिचय के हो? उत्तर: अनुसन्धानमा प्रयोग गरिने विशेष शब्दहरूको परिभाषालाई प्राविधिक शब्द भनिन्छ। 2. प्रश्न: पादटिप्पणी भनेको के हो? उत्तर: पृष्ठको तलमा दिइने थप जानकारी वा टिप्पणीलाई पादटिप्पणी भनिन्छ। 3. प्रश्न: अन्त्य टिप्पणी के हो? उत्तर: लेख वा प्रतिवेदनको अन्त्यमा दिइने थप विवरणलाई अन्त्य टिप्पणी भनिन्छ। 4. प्रश्न: छोटो रूपको सूची किन आवश्यक छ? उत्तर: पुनरावृत्त शब्दहरूको संक्षिप्त रूप प्रयोग गर्दा समय र स्थान बचत हुन्छ। 5. प्रश्न: प्राविधिक शब्दहरूको सूचीलाई के भनिन्छ? उत्तर: प्राविधिक शब्दहरूको सूचीलाई शब्दावली (glossary) भनिन्छ। छोटो उत्तर दिनुहोस छोटो रूपको सूचीको परिचय दिइ छोटो रूपको सूची तयार गर्ने क्रममा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू उल्लेख गर्नुहोस छोटो रूपको सूची भनेको कुनै पाठ, प्रतिवेदन वा पुस्तकमा प्रयोग गरिने संक्षिप्त शब्दहरू (संक्षेपाक्षर) वा संक्षिप्त रूपहरूको व्यवस्थित रूपमा राखिएको सूची हो। यो सूचीले पाठकलाई शब्दहरूको संक्षिप्त अर्थ बुझ्न मद्दत गर्दछ। छोटो रूपको सूची ...

कक्षा१२ एकाइ २ पाठ ८ तथ्यांक प्रसोधन र विश्लेशणमा माइक्रोसफ्ट एक्सेलको प्रयोग

  कक्षा१२ एकाइ २ पाठ ८ तथ्यांक प्रसोधन र विश्लेशणमा माइक्रोसफ्ट एक्सेलको प्रयोग अति छोटो उत्तर दिनुहोस 1. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेल के हो? उत्तर: माइक्रोसफ्ट एक्सेल एक स्प्रेडशीट सफ्टवेयर हो, जसलाई परिमाणात्मक तथ्याङ्क प्रशोधन र विश्लेषण गर्न प्रयोग गरिन्छ। 2. प्रश्न: मध्यिका (Median) भनेको के हो? उत्तर: मध्यिका भनेको परिमाणका आधारमा क्रममा मिलाइएको तथ्याङ्कलाई ठिक दुई भागमा विभाजन गर्ने तथ्य हो। 3. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा मध्यिका कसरी निकाल्ने? उत्तर: आवश्यक सेलमा "=MEDIAN(तथ्याङ्क क्षेत्र)" टाइप गरी Enter थिचेर मध्यिका निकाल्न सकिन्छ। 4. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा औसत (Mean) कसरी गणना गर्ने? उत्तर: आवश्यक सेलमा "=AVERAGE(तथ्याङ्क क्षेत्र)" टाइप गरी Enter थिचेर औसत निकाल्न सकिन्छ। 5. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा स्तरीय भिन्नता (Standard Deviation) कसरी निकाल्ने? उत्तर: आवश्यक सेलमा "=STDEV.P(तथ्याङ्क क्षेत्र)" टाइप गरी Enter थिचेर स्तरीय भिन्नता निकाल्न सकिन्छ। 6. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा ग्राफ कसरी बनाउने? उत्तर: तथ्याङ्क चयन गरी "Insert...

एकाइ २ पाठ ७ 'तथ्याङ्क तथा सूचनाको विश्लेषण र प्रस्तुतीकरण'

 एकाइ २ पाठ ७ 'तथ्याङ्क तथा सूचनाको विश्लेषण र प्रस्तुतीकरण' 1. तथ्याङ्क तयारी भनेको के हो? तथ्याङ्कलाई सफा र व्यवस्थित गरी विश्लेषणका लागि तयार पार्ने प्रक्रिया। 2. तथ्याङ्क विश्लेषण चरणलाई किन सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मानिन्छ? यस चरणमा तथ्याङ्कको अर्थ निकालेर अनुसन्धान प्रश्नहरूको उत्तर पाइन्छ। 3. गुणात्मक तथ्याङ्क प्रशोधन गर्ने दुई कम्प्युटर सफ्टवेयरहरू के-के हुन्? Microsoft Excel र Google Sheets। 4. शाब्दिक प्रस्तुतीकरण भनेको के हो? शब्द, वाक्य र अनुच्छेदमार्फत जानकारी प्रस्तुत गर्ने तरिका। 5. तथ्याङ्क सङ्कलनपछि गर्नुपर्ने कार्यहरू महत्त्वपूर्ण किन हुन्छन्? सङ्कलित तथ्याङ्कलाई तयारी, प्रशोधन, विश्लेषण र प्रस्तुतीकरण गरेर मात्र अनुसन्धान पूर्ण हुन्छ। 6. शाब्दिक प्रस्तुतीकरणलाई प्रभावकारी बनाउने पाँच उपायहरू के-के हुन्? लेखकको भावनात्मक शब्द प्रयोग नगर्ने, सटिक व्याख्या गर्ने, दोहोऱ्याइ नगर्ने, तथ्याङ्क पुनरावलोकन गर्ने, र विशिष्ट मात्रासहितका शब्द प्रयोग गर्ने। 7. चित्रात्मक प्रस्तुतीकरणका पाँच प्रकारहरू के-के हुन्? चार्ट, ग्राफ, तालिका, फोटो, र नक्सा। 8. चित्रात्मक प्रस्तुतीकर...