कक्षा १२, एकाइ २, पाठ ९ "शाब्दिक जानकारीलाई प्रस्तुत गर्ने तरिका"

 कक्षा १२, एकाइ २, पाठ ९ "शाब्दिक जानकारीलाई प्रस्तुत गर्ने तरिका"

1. प्रश्न: प्राविधिक शब्दको परिचय के हो?

उत्तर: अनुसन्धानमा प्रयोग गरिने विशेष शब्दहरूको परिभाषालाई प्राविधिक शब्द भनिन्छ।

2. प्रश्न: पादटिप्पणी भनेको के हो?

उत्तर: पृष्ठको तलमा दिइने थप जानकारी वा टिप्पणीलाई पादटिप्पणी भनिन्छ।

3. प्रश्न: अन्त्य टिप्पणी के हो?

उत्तर: लेख वा प्रतिवेदनको अन्त्यमा दिइने थप विवरणलाई अन्त्य टिप्पणी भनिन्छ।

4. प्रश्न: छोटो रूपको सूची किन आवश्यक छ?

उत्तर: पुनरावृत्त शब्दहरूको संक्षिप्त रूप प्रयोग गर्दा समय र स्थान बचत हुन्छ।

5. प्रश्न: प्राविधिक शब्दहरूको सूचीलाई के भनिन्छ?

उत्तर: प्राविधिक शब्दहरूको सूचीलाई शब्दावली (glossary) भनिन्छ।

छोटो उत्तर दिनुहोस

छोटो रूपको सूचीको परिचय दिइ छोटो रूपको सूची तयार गर्ने क्रममा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू उल्लेख गर्नुहोस

छोटो रूपको सूची भनेको कुनै पाठ, प्रतिवेदन वा पुस्तकमा प्रयोग गरिने संक्षिप्त शब्दहरू (संक्षेपाक्षर) वा संक्षिप्त रूपहरूको व्यवस्थित रूपमा राखिएको सूची हो। यो सूचीले पाठकलाई शब्दहरूको संक्षिप्त अर्थ बुझ्न मद्दत गर्दछ।

छोटो रूपको सूची तयार गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू:

1. स्पष्टता: छोटो रूपहरूले सटीक र स्पष्ट अर्थ दिनुपर्छ ताकि पाठकले सहजै बुझ्न सकून्।

2. संगठित रूप: सूचीलाई वर्णानुक्रम (alphabetical order) वा आवश्यकताअनुसार व्यवस्थित रूपमा राख्नुपर्छ।

3. सन्दर्भको प्रयोग: छोटो रूप बुझ्न आवश्यक भएमा सूचीकै अन्त्यमा पूर्ण रूप वा विवरण प्रदान गर्नुपर्छ।

4. एकरूपता: सूचीभरि समान नियम, ढाँचा, र शैली अपनाउनु पर्नेछ ताकि द्विविधा सिर्जना नहोस्।

5. प्रसंगअनुसार उपयुक्तता: प्रयोग गरिएका छोटो रूपहरू विषयसँग सम्बन्धित र सान्दर्भिक हुनुपर्छ, अनावश्यक संक्षेपण गर्नु उचित हुँदैन।

छोटो रूपको सूचीले जानकारीलाई सरल, व्यवस्थित र बुझ्न सहज बनाउँछ। यसको निर्माण गर्दा स्पष्टता, एकरूपता, सान्दर्भिकता, र सही सन्दर्भ जस्ता कुराहरू ध्यान दिनु आवश्यक हुन्छ।

शाब्दिक जानकारीलाई प्रभावकारी रूपमा प्रस्तुत गर्न विभिन्न विधिहरूको प्रयोग गरिन्छ। यी विधिहरूले पाठकलाई सामग्री बुझ्न र स्मरण गर्न सजिलो बनाउँछन्। मुख्यतः प्रयोग गरिने तरिकाहरू निम्नानुसार छन्:

1. प्राविधिक शब्दहरूको परिभाषा (Glossary): अनुसन्धान, प्रतिवेदन, वा लेखमा प्रयोग भएका प्राविधिक वा विशेष शब्दहरूको अर्थ स्पष्ट पार्न शब्दावली सूची तयार गरिन्छ। यसले पाठकलाई अपरिचित शब्दहरूको अर्थ बुझ्न मद्दत गर्दछ। शब्दावली सूची प्रायः दस्तावेजको अन्त्यमा राखिन्छ।

2. पादटिप्पणी (Footnote): पाठमा उल्लेखित कुनै शब्द, वाक्यांश, वा तथ्यको थप व्याख्या, स्रोत, वा टिप्पणी दिन पृष्ठको तलमा सानो अंक वा चिह्नमार्फत पादटिप्पणी गरिन्छ। यसले मुख्य पाठलाई अवरोध नगरी अतिरिक्त जानकारी प्रदान गर्दछ।

3. अन्त्य टिप्पणी (Endnote): पुस्तक, प्रतिवेदन, वा लेखको अन्त्यमा सबै टिप्पणीहरूलाई क्रमबद्ध रूपमा राख्ने विधि अन्त्य टिप्पणी हो। यसले पादटिप्पणीभन्दा विस्तृत जानकारी दिन सक्छ र पाठको प्रवाहलाई बाधा नगरी थप विवरण प्रदान गर्दछ।

4. छोटो रूपहरूको सूची (List of Abbreviations): दस्तावेजमा बारम्बार प्रयोग हुने लामो शब्द समूहहरूको संक्षिप्त रूपहरूको सूची तयार गरिन्छ। यसले पाठकलाई संक्षिप्त रूपहरूको पूर्ण अर्थ बुझ्न मद्दत गर्दछ र दस्तावेजको सुरुमा वा अन्त्यमा राखिन्छ।

5. सन्दर्भ सूची (Bibliography): लेख, प्रतिवेदन, वा पुस्तक तयार गर्दा प्रयोग गरिएका स्रोतहरूको सूची सन्दर्भ सूचीमा राखिन्छ। यसले पाठकलाई थप अध्ययनका लागि मार्गदर्शन गर्दछ र लेखकको अनुसन्धानको विश्वसनीयता बढाउँछ।

यी विधिहरूको सहि प्रयोगले शाब्दिक जानकारीलाई स्पष्ट, संगठित, र प्रभावकारी रूपमा प्रस्तुत गर्न मद्दत गर्दछ, जसले पाठकको समझ र चासो बढाउँछ।