कक्षा१२ एकाइ २ पाठ ८ तथ्यांक प्रसोधन र विश्लेशणमा माइक्रोसफ्ट एक्सेलको प्रयोग

 

कक्षा१२ एकाइ २ पाठ ८ तथ्यांक प्रसोधन र विश्लेशणमा माइक्रोसफ्ट एक्सेलको प्रयोग

अति छोटो उत्तर दिनुहोस

1. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेल के हो?

उत्तर: माइक्रोसफ्ट एक्सेल एक स्प्रेडशीट सफ्टवेयर हो, जसलाई परिमाणात्मक तथ्याङ्क प्रशोधन र विश्लेषण गर्न प्रयोग गरिन्छ।

2. प्रश्न: मध्यिका (Median) भनेको के हो?

उत्तर: मध्यिका भनेको परिमाणका आधारमा क्रममा मिलाइएको तथ्याङ्कलाई ठिक दुई भागमा विभाजन गर्ने तथ्य हो।

3. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा मध्यिका कसरी निकाल्ने?

उत्तर: आवश्यक सेलमा "=MEDIAN(तथ्याङ्क क्षेत्र)" टाइप गरी Enter थिचेर मध्यिका निकाल्न सकिन्छ।

4. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा औसत (Mean) कसरी गणना गर्ने?

उत्तर: आवश्यक सेलमा "=AVERAGE(तथ्याङ्क क्षेत्र)" टाइप गरी Enter थिचेर औसत निकाल्न सकिन्छ।

5. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा स्तरीय भिन्नता (Standard Deviation) कसरी निकाल्ने?

उत्तर: आवश्यक सेलमा "=STDEV.P(तथ्याङ्क क्षेत्र)" टाइप गरी Enter थिचेर स्तरीय भिन्नता निकाल्न सकिन्छ।

6. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा ग्राफ कसरी बनाउने?

उत्तर: तथ्याङ्क चयन गरी "Insert" ट्याबमा गएर इच्छित चार्ट प्रकार चयन गरी ग्राफ बनाउन सकिन्छ।

7. प्रश्न: माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा SUM फङ्सनको प्रयोग केका लागि हुन्छ?

उत्तर: SUM फङ्सनले चयन गरिएको क्षेत्रका संख्याहरूको योगफल गणना गर्छ।

छोटो उत्तर दिनुहोस

 माइक्रोसफ्ट एक्सेल प्रयोग गरी मध्यिका निकाल्ने तरीका उल्लेख गर्नुहोस

माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा मध्यिका (Median) निकाल्नका लागि तलका चरणहरू पालना गर्नुपर्छ:

1. डेटा प्रविष्टि

तथ्याङ्क भएका संख्याहरू एक्सेलको कुनै पनि कोष्ठमा प्रविष्ट गर्नुहोस् (जस्तै, A1 देखि A10 सम्म)।

2. मध्यिका निकाल्न सूत्र (Formula) प्रयोग गर्नुहोस्

मध्यिका गणना गर्न चाहिने खाली कोष्ठ (cell) चयन गर्नुहोस्।

त्यसपछि सूत्र टाइप गर्नुहोस्: =MEDIAN(A1:A10)

"Enter" थिचेपछि मध्यिका गणना हुन्छ।

3. परिणाम प्राप्ति

चयन गरिएको कोष्ठमा तथ्याङ्कहरूको मध्यिका स्वचालित रूपमा देखिन्छ।

माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा मिन निकाल्ने तरिका उल्लेख गर्नुहोस

माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा, कुनै पनि संख्यात्मक डाटाको सबैभन्दा सानो मान (मिनिमम) पत्ता लगाउन MIN फङ्सन प्रयोग गरिन्छ। MIN फङ्सन प्रयोग गर्नका लागि तलका चरणहरू अनुसरण गर्नुहोस्:

1. डाटा चयन गर्नुहोस्: तपाईंले जुन सेलहरूमा डाटा राख्नुभएको छ, ती सेलहरूको दायरा चयन गर्नुहोस्। उदाहरणका लागि, यदि डाटा A1 देखि A10 सम्म छ भने, यो दायरा चयन गर्नुहोस्।

2. नतिजा देखाउन चाहिने सेलमा क्लिक गर्नुहोस्: मिनिमम मान देखाउन चाहनुभएको सेलमा क्लिक गर्नुहोस्।

3. MIN फङ्सन प्रविष्ट गर्नुहोस्: त्यस सेलमा =MIN( टाइप गर्नुहोस्।

4. डाटा दायरा चयन गर्नुहोस्: MIN फङ्सनको खोलिएको कोष्ठकपछि, पहिलो चरणमा चयन गरिएको डाटा दायरा चयन गर्नुहोस्। उदाहरणका लागि, =MIN(A1:A10।

5. कोष्ठक बन्द गर्नुहोस् र इन्टर थिच्नुहोस्: कोष्ठक बन्द गर्न ) टाइप गर्नुहोस् र इन्टर थिच्नुहोस्। अब, चयन गरिएको दायरामा रहेको सबैभन्दा सानो मान उक्त सेलमा देखिनेछ।

यदि तपाईंले कुनै विशेष सर्तहरू पूरा गर्ने सबैभन्दा सानो मान पत्ता लगाउन चाहनुहुन्छ भने, MINIFS फङ्सन प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। उदाहरणका लागि, यदि तपाईंले B स्तम्भमा "सेल्स" डाटाको सबैभन्दा सानो मान पत्ता लगाउन चाहनुहुन्छ, जहाँ A स्तम्भमा "क्षेत्र" को मान "उत्तर" छ, भने तलको सूत्र प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ:

=MINIFS(B:B, A:A, "उत्तर")

यसले A स्तम्भमा "उत्तर" क्षेत्र भएका पङ्क्तिहरूमा रहेको B स्तम्भको सबैभन्दा सानो "सेल्स" मान फिर्ता गर्नेछ।

यसरी, MIN र MINIFS फङ्सनहरूको प्रयोग गरेर, तपाईं माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा डाटाको सबैभन्दा सानो मान सजिलैसँग पत्ता लगाउन सक्नुहुन्छ।

कम्प्युटर सफ्टवेयर प्रयोग गरी तथ्याङ्क प्रशोधन र विश्लेषण गर्दा हुने फाइदाहरू ५ बुँदामा उल्लेख गर्नुहोस।

1. तीव्रता (Speed)

कम्प्युटर सफ्टवेयरले विशाल मात्राको डेटा छिटो प्रशोधन गर्न सक्छ, जसले समयको बचत गर्छ।

2. शुद्धता (Accuracy)

गणनामा मानवीय त्रुटि हुन सक्छ, तर कम्प्युटर सफ्टवेयरले अधिक शुद्धता प्रदान गर्छ।

3. डाटा भण्डारण (Data Storage)

कम्प्युटर सफ्टवेयरमा धेरै डेटा सुरक्षित गर्न सकिन्छ, जुन आवश्यक परेमा पुनः प्रयोग गर्न सकिन्छ।

4. विश्लेषणको सहजता (Ease of Analysis)

एक्सेल वा अन्य सफ्टवेयरको मद्दतले तथ्याङ्कलाई सार्थक रूपमा वर्गीकरण, तुलना, र ग्राफिकल रूपमा प्रस्तुत गर्न सकिन्छ।

5. परिणामको दृश्यात्मक प्रस्तुतीकरण (Visual Representation)

चार्ट, ग्राफ, पिभोट टेबल आदि प्रयोग गरी तथ्याङ्कलाई बुझ्न सजिलो तरिकाले प्रस्तुत गर्न सकिन्छ।

यसरी, कम्प्युटर सफ्टवेयरको प्रयोगले तथ्याङ्क प्रशोधन र विश्लेषणलाई छिटो, सजिलो, र प्रभावकारी बनाउँछ।

२. रितको (Mode)परिचय दिइ रित निकाल्ने तरिका उल्लेख गर्नुहोस

रित भनेको कुनै तथ्याङ्क समूहमा सबैभन्दा बढी दोहोरिने मान हो। माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा रित निकाल्नका लागि तलका चरणहरू अनुसरण गर्नुहोस्:

1. डेटा प्रविष्टि गर्नुहोस्:

तथ्याङ्कहरूलाई एक्सेलको कोष्ठहरूमा प्रविष्ट गर्नुहोस् (उदाहरणका लागि, A1 देखि A10 सम्म)।

2. रित गणना गर्नुहोस्:

तथ्याङ्क भएको क्षेत्र चयन गर्नुहोस्।

"Formulas" ट्याबमा जानुहोस्।

"More Functions" मा क्लिक गरी "Statistical" अन्तर्गत "MODE.SNGL" फङ्सन चयन गर्नुहोस्।

तथ्याङ्क क्षेत्र चयन गरी "OK" थिच्नुहोस्।

वैकल्पिक रूपमा, सीधा सूत्र प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ:

रित देखाउन चाहिने कोष्ठमा क्लिक गर्नुहोस्।

"=MODE.SNGL(A1:A10)" टाइप गरी "Enter" थिच्नुहोस्।

३. स्तरीय भिन्नता (Standard Deviation) निकाल्ने तरिका उल्लेख गर्नुहोस

स्तरीय भिन्नता भनेको तथ्याङ्कहरूको वितरणमा कति फैलावट छ भन्ने मापन गर्ने सांख्यिकीय मान हो। माइक्रोसफ्ट एक्सेलमा स्तरीय भिन्नता निकाल्नका लागि तलका चरणहरू अनुसरण गर्नुहोस्:

1. डेटा प्रविष्टि गर्नुहोस्:

तथ्याङ्कहरूलाई एक्सेलको कोष्ठहरूमा प्रविष्ट गर्नुहोस् (उदाहरणका लागि, A1 देखि A10 सम्म)।

2. स्तरीय भिन्नता गणना गर्नुहोस्:

तथ्याङ्क भएको क्षेत्र चयन गर्नुहोस्।

"Formulas" ट्याबमा जानुहोस्।

"More Functions" मा क्लिक गरी "Statistical" अन्तर्गत "STDEV.P" फङ्सन चयन गर्नुहोस्।

तथ्याङ्क क्षेत्र चयन गरी "OK" थिच्नुहोस्।

वैकल्पिक रूपमा, सीधा सूत्र प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ:

स्तरीय भिन्नता देखाउन चाहिने कोष्ठमा क्लिक गर्नुहोस्।

"=STDEV.P(A1:A10)" टाइप गरी "Enter" थिच्नुहोस्।